อีกไม่กี่วันก็จะถึงวันเลือกตั้งสำคัญของออสเตรเลีย ในบทความนี้เราจะมาทำความเข้าใจเกี่ยวกับระบบการปกครองของออสเตรเลีย วิธีลงทะเบียนเลือกตั้ง และการลงคะแนนเสียงอย่างถูกต้องกัน (วิธีการลงคะแนนเสียงสามารถข้ามไปอ่านได้ในท้ายบทความ)
ประเทศออสเตรเลียมีการปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภา มีรูปแบบรัฐบาลเป็นสหพันธรัฐ ซึ่งชาวออสเตรเลียทุกคนที่อายุ 18 ปีขึ้นไป มีหน้าที่จะต้องลงทะเบียนและลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง
ออสเตรเลียมีรัฐบาลอยู่ทั้งหมด 3 ระดับ ได้แก่ รัฐบาลสหพันธรัฐ (federal) หรือรัฐบาลกลาง, รัฐบาลของรัฐ (state/territory) และรัฐบาลท้องถิ่น (local government/council) ซึ่งประชาชนเป็นผู้ลงคะแนนเสียงเลือกตั้งผู้แทนในทุกระดับ
รัฐบาลสหพันธรัฐ/รัฐบาลกลาง (federal government)
หน่วยงานที่มีอำนาจตัดสินใจของรัฐบาลกลางคือรัฐสภาแห่งสหพันธรัฐ (Federal Parliament) ซึ่งประกอบด้วย 2 สภา คือ สภาผู้แทนราษฎร (House of Representatives) และวุฒิสภา (Senate)
สภาผู้แทนราษฎรเป็นผู้ถูกเลือกให้เป็นตัวแทนของแต่ละเขต (electorate) ผู้นำรัฐบาลกลางคือนายกรัฐมนตรี (Prime Minister) ซึ่งถูกเลือกโดยสมาชิกในพรรคให้เป็นหัวหน้าพรรคของพรรคที่ชนะเสียงข้างมากของสมาชิกที่ได้รับเลือกเข้าสู่สภาผู้แทนราษฎร
วุฒิสภา หรือบางครั้งเรียกว่า “state’s house” หรือ “house of review” มีบทบาทร่วมกับสภาผู้แทนราษฎรในการทบทวน อภิปราย และลงคะแนนเสียงในกฎหมายที่ถูกเสนอ ผู้แทนที่ได้รับเลือกเข้าสู่วุฒิสภาเรียกว่าสมาชิกวุฒิสภา (senator) ซึ่งเป็นตัวแทนของรัฐ (state/territory) ในแต่ละ state มี 12 ตำแหน่ง และ 2 ตำแหน่งในแต่ละ territory
หน้าที่และความรับผิดชอบของรัฐบาลกลาง ได้แก่ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ, ประกันสังคม, อุตสาหกรรม, การค้า, การย้ายถิ่นฐาน, เงินตรา และการปกป้องประเทศ
รัฐบาลของรัฐ (state and territory government)
หน่วยงานที่มีอำนาจตัดสินใจของ state government คือ รัฐสภาแห่งรัฐ (state parliament) ซึ่งมีการประชุมกันในรัฐสภา (Parliament House) ของรัฐนั้น ๆ
State parliament ของแต่ละรัฐ ยกเว้นของรัฐควีนส์แลนด์ ประกอบด้วย 2 สภา
ผู้แทนที่ได้รับเลือกเข้าสู่สภาของรัฐเรียกว่า “Members” – Members of the Legislative Assembly (MLA) หรือ Members of the House of Assembly (MHA) หรือ Members of the Legislative Council (MLC) ผู้นำของ state government คือ Premier
นอร์เทิร์นเทร์ริทอรี (NT) และออสเตรเลียนแคพิทอลเทร์ริทอรี (ACT) จะต่างออกไป คือในแต่ละรัฐสภามีเพียงสภาเดียว เรียกว่า “Legislative Assembly” และเรียกผู้นำในแต่ละ territory government ว่า “Chief Minister”
หน้าที่และความรับผิดชอบของ state/territory government ได้แก่ ความยุติธรรม, เรื่องเกี่ยวกับผู้บริโภค, สุขภาพ, การศึกษา, ป่าไม้, การขนส่งสาธารณะ และถนนสายหลัก
รัฐบาลท้องถิ่น (local government)
หน่วยงานที่มีอำนาจตัดสินใจของรัฐบาลท้องถิ่นมักถูกเรียกว่า “city council” หรือ “shire council” ถูกจัดขึ้นโดย state government เพื่อดูแลความต้องการเฉพาะของเมืองหรือชุมชนท้องถิ่น
ผู้แทนราษฎรที่ถูกเลือกเพื่อจัดตั้ง council เรียกว่า “aldermen” หรือ “councillors” หัวหน้าของ council คือ “Mayor” หรือ “Shire President”
หน้าที่และความรับผิดชอบของรัฐบาลท้องถิ่น ได้แก่ การบำรุงรักษาถนนท้องถิ่น, การเก็บขยะ, กฎเรื่องอาคารและการแบ่งเขตที่ดิน, สาธารณสุขและสิ่งอำนวยความสะดวกด้านนันทนาการ เช่น สระว่ายน้ำ
การเลือกตั้งที่กำลังจะมีขึ้นในวันเสาร์ที่ 21 พ.ค. 2022
การเลือกตั้งที่กำลังจะมีขึ้นใน วันเสาร์ที่ 21 พ.ค. 2022 ระหว่างเวลา 08.00 น. - 18.00 น. เป็นการเลือกตั้งสหพันธรัฐ ซึ่งเป็นผู้ออกกฎหมายในการปกครองออสเตรเลีย ชาวออสเตรเลียต้องทำการเลือกตัวแทนทั้ง 2 สภา คือ สภาผู้แทนราษฎร (House of Representatives) และวุฒิสภา (Senate)
สภาผู้แทนราษฎร (House of Representatives)
ในวันเลือกตั้ง ผู้ลงคะแนนเสียงจะต้องเลือกตัวแทนในพื้นที่ ๆ ตนอาศัยอยู่ เรียกว่า electorate, electoral division หรือ seat ในสภาผู้แทนราษฎร (บางทีเรียกว่า “people’s house”) ซึ่งมีการแบ่งเขตออกเป็น 151 พื้นที่ (federal electoral divisions) โดยใช้ประชากรในการแบ่ง ในแต่ละ state/territory จะมีการแบ่งเขตให้จำนวนผู้ลงคะแนนเสียงใกล้เคียงกัน
สภาผู้แทนราษฎร คือ การรวมตัวกันของผู้ที่ชนะในแต่ละเขต เรียกว่าสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (Members of Parliament: MPs) ผู้ลงสมัครจะต้องได้คะแนนเสียงมากกว่า 50% ขึ้นไปถึงจะชนะ
วิธีนับคะแนนเสียงการเลือกสภาผู้แทนราษฎร https://www.aec.gov.au/learn/files/poster-counting-hor-pref-voting.pdf
วุฒิสภา (Senate)
มีทั้งหมด 76 คน ทุกรัฐมีจำนวนวุฒิสภาเท่ากัน ไม่ขึ้นอยู่กับประชากร แต่ละรัฐเลือกวุฒิสภา 12 คน ยกเว้น ACT และ NT เลือกได้รัฐละ 2 คน
วิธีนับคะแนนเสียงการเลือกของวุฒิสภา https://www.aec.gov.au/learn/files/poster-count-senate-pref-voting.pdf
การลงทะเบียนใช้สิทธิเลือกตั้งและลงคะแนนเสียง
อ่านรายละเอียดเกี่ยวกับการเลือกตั้งระดับสหพันธรัฐปี ในวันเสารที่ 21 พ.ค. 2022 ได้ในคู่มืออย่างเป็นทางการภาษาไทย จากคณะกรรมการการเลือกตั้งของออสเตรเลีย Australian Electoral Commission (AEC)
ที่มา:
https://www.aec.gov.au
https://www.aec.gov.au/learn/three-levels.htm
https://www.aec.gov.au/learn/formation-of-government.htm